Uitgangspunten beleidsregel

De beleidsregel doelmatigheid hoger onderwijs 2012 is van toepassing op bekostigde hoger onderwijsinstellingen die nieuwe opleidingen willen starten, bestaande opleidingen willen verplaatsen, bestaande opleidingen ook op andere plaatsen willen aanbieden of op het samenvoegen van bestaande opleidingen tot een brede bacheloropleiding. Tot op heden was op deze procedures de Beleidsregel editie 2009 van kracht, hierover schreven wij al meermaals op het Hobéon weblog.

In de beleidsregel 2012 is ‘nieuw beleid’ inzake doelmatigheid opgenomen. Daarbij staan twee uitgangspunten centraal. Ten eerste het bieden van meer flexibiliteit ten behoeve van de aanpassing / vernieuwing en verbreding van bestaande opleidingen. Ten tweede een restrictief beleid ten aanzien van nieuwe opleidingen en nieuwe vestigingsplaatsen, met aandacht voor het profiel van de instelling en de behoefte op de arbeidsmarkt.

Innovatie bestaand aanbod

Volgens de beleidsregel is “het nieuwe beleid gericht op innovatie van het bestaande opleidingen aanbod, en minder op het aanvragen van nieuwe opleidingen.” De bestaande mogelijkheid tot verbreding van opleidingen blijft bestaan. Daar wordt een mogelijkheid aan toegevoegd om drie jaar na conversie toch weer terug te vallen op de oorspronkelijke smalle opleidingen, een maatregel die mogelijke drempelvrees bij instellingen beoogt weg te nemen.
Interessant is ook de mogelijkheid dat instellingen een aantal mutaties in het opleidingen aanbod in onderlinge samenhang voor kunnen leggen en kunnen laten beoordelen.

Nieuwe criteria

Bij de geheel nieuwe criteria waaraan nieuwe opleidingen worden getoetst, komt het restrictieve beleid ten aanzien van nieuwe opleidingen goed naar voren. Instellingen moeten allereerst aan de hand van een beschrijving van de inhoud en het curriculum, hebben aangetoond dat uitbreiding van het landelijk opleidingen aanbod met de nieuwe opleiding nodig is en dat de vernieuwing in het onderwijsaanbod niet kan worden gerealiseerd binnen het landelijk bestaande opleidingen aanbod. Daarenboven moeten zij de arbeidsmarktbehoefte (al dan niet in combinatie met een maatschappelijke behoefte) goed (kwalitatief en kwantitatief) onderbouwen en kunnen aantonen dat er in het landelijke onderwijsaanbod ruimte is voor de opleiding.

Volgens de toelichting bij de beleidsregel draait de beoordeling in essentie om vier zaken:
1. Is er noodzaak voor een nieuwe opleiding?
2. Is er behoefte aan een nieuwe opleiding?
3. Is er ruimte in het bestaande stelsel?
4. Past de opleiding bij het profiel van de instelling?

De praktijk zal moeten uitwijzen hoe de nieuwe criteria worden ingevuld. De beleidsregel biedt enige handvatten, maar laat aan de beoordelaars meer dan voldoende ruimte om een eigen beoordelingspraktijk te ontwikkelen.

Andere wijzigingen

De beleidsregel voorziet in een geheel andere aanpak van het voeren van (verplicht) afstemmingsoverleg tussen instellingen. Hierbij is voor de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs een sterkere coördinerende rol weggelegd.

De beleidsregel biedt ook enige doorkijkjes naar nog te realiseren nieuwe wetgeving zoals invoering van Associate degree, driejarige trajecten voor vwo leerlingen in het hbo (en daarop volgende hbo-masteropleidingen) en het sterker reguleren van het wijzigingen van de naamgeving van opleidingen.

Invoering

De nieuwe beleidsregel doelmatigheid hoger onderwijs is in werking getreden met ingang van
1 november 2012. Instellingen die reeds dossiers hebben ingediend onder de oude beleidsregel kunnen ervoor opteren deze onder de nieuwe beleidsregel te laten beoordelen. Voorts is instellingen per brief bij wijze van overgangsmaatregel de mogelijkheid geboden tot 1 december 2012 nog dossiers onder de oude beleidsregel in te dienen.

Hobéon en beleidsregel

Binnen ons bureau is een schat aan ervaring en expertise aanwezig op het gebied van onderwijsbeleid, hoger onderwijswetgeving, onderwijsrecht en accreditatie. Hobéon adviseurs hebben ruime ervaring met conceptontwikkeling, kwalitatieve en kwantitatieve valideringsonderzoeken en met het opstellen van macrodoelmatigheidsdossiers.

Vragen?

Heeft u naar aanleiding van deze bijdrage vragen? Of wilt u meer informatie over inzet van onze expertise bij de ontwikkeling of herpositionering van uw opleidingen aanbod? Neem dan contact op met mr. Frank Hendriks via (070) 30 66 800 of f.hendriks@hobeon.nl. of met ir. Conny Ouwerkerk, bereikbaar via (070) 30 66 800 of c.ouwerkerk@hobeon.nl.