Ad-programma

Een Ad-programma is een tweejarig hoger onderwijsprogramma dat onderdeel is van hbo-bacheloropleidingen. Het programma wordt afgesloten met een eigen wettelijke graad: de Associate degree. De thans aangeboden Ad-programma’s maken onderdeel uit van pilots.

Hoofdlijnen uit beleidsreactie

In de beleidsreactie wordt geconstateerd dat er draagvlak is voor de Ad als nieuw kwalificatieniveau binnen ons stelsel van hoger onderwijs. Nederland loopt hierbij in de pas met ontwikkelingen in andere landen zo wordt gesteld.  Het belang van de Ad als schakel in de op- en doorstroom van jongeren lijkt gezien de eerste bevindingen in de pilots aanwezig te zijn. Daarenboven wordt ook het belang van Ad, als toegankelijke onderwijsroute, bij het opscholen van mensen in tijden van economische crisis genoemd. Kritische noten worden hier en daar ook gekraakt. Zo wordt de deelname aan de lopende pilots  te laag bevonden. In een eindevaluatie hoopt Plasterk meer inzicht te krijgen in de motieven van studenten om al dan niet voor de Ad te kiezen. OCW ziet de Ad voorts als belangrijke impuls om werk te blijven maken van goede doorlopende leerlijnen van mbo naar hbo. Inmiddels is in meerdere regio’s de samenwerking tussen hogescholen en BVE-instellingen goed van de grond gekomen, maar op landelijke schaal ziet Plasterk deze ontwikkeling nog te weinig.

Deze op hoofdlijnen toch positieve punten zijn echter nog geen aanleiding voor OCW om de status van de Ad’s aan te passen. Door sommigen werd gehoopt, of verwacht, dat in de beleidsreactie een toezegging zou zijn opgenomen om Ad programma’s definitief in te voeren.

Plasterk hecht er echter waarde aan “meer ervaringen te kunnen monitoren van jongeren die met een Ad op zak op de arbeidsmarkt aan de slag gaan (civiel effect) of doorstromen naar de vervolgfase van de bacheloropleiding. Ten tijde van de tussenevaluatie hebben, gegeven de nog beperkte looptijd van de pilots, nog te weinig jongeren deze stap gemaakt om sluitende conclusies te kunnen trekken over zaken als de doorstroom naar de vervolgfase van de bachelor.” Om deze reden wordt vastgehouden aan de oorspronkelijke uitgangspunten voor de pilots.

Toekomst Ad-programma’s: afronden pilots en nieuwe pilots!

Alle bestaande pilots zullen blijven doorlopen tot en met 2010. In dat jaar is de eindevaluatie van de pilotfase voorzien.  In de beleidsreactie stelt Plasterk voor om de vraagstelling voor de eindevaluatie van de pilots  aan te scherpen.  Genoemde worden als elementen:

• De doorstroom van de Ad-afgestudeerde binnen de bacheloropleiding waarvan de Ad onderdeel is.
• De betreding van de arbeidsmarkt (civiel effect).
• De bekendheid bij bedrijven met de Ad en de communicatie tussen hogescholen en werkgevers over het programma.
• De rol van de BVE-instellingen, voor zover het gaat om bestaande pilots, waarbij de Ad (deels) wordt aangeboden op de locatie van een BVE-instelling.
• De deelname van studenten.

In 2010 wordt een definitief besluit genomen over de invoering van Ad. Bij het nemen van dit besluit spelen, naast de uitkomsten van de eindevaluatie, ook de bevindingen van de Commissie Veerman een belangrijke rol. Door ook aan te sluiten bij deze bevindingen is het wellicht mogelijk de impasse te doorbreken waar de discussie over de inbedding van de Ad-programma’s binnen het bestel zich thans bevind.

Bij een eventuele definitieve invoering zullen alle lopende pilots worden van rechtswege worden omgezet in ‘echte’ Ad-programma’s. In de wetgeving zijn hiervoor overigens al een aantal voorzieningen getroffen.

Het feit dat Ad-programma’s nog niet definitief worden ingevoerd is echter geen reden voor OCW om niet op korte termijn het aantal Ad’s substantieel uit te breiden. Hierbij gaat men uit van een drietal uitbreidingsmodaliteiten:

1. Uitbreiding van bestaande Ad’s met een of meer nieuwe vestigingsplaatsen. Ook is het mogelijk om een Ad-programma te verzorgen op een locatie waar niet ook de hbo-bacheloropleiding wordt verzorgd waar de Ad onderdeel van uitmaakt. Deze mogelijkheden zijn vervat in de Beleidsregel doelmatigheid hoger onderwijs 2009.
2. Een nieuwe (vierde) ronde Ad-pilots waarop de hogescholen kunnen intekenen. Hierbij gaat het om maximaal 40 Ad’s gespreid over verschillende domeinen, hogescholen en regio’s met start in het studiejaar 2010/2011.
3. Pilots met Ad’s (deels) op locatie van een BVE-instelling.  Het gaat hierbij om maximaal 20 Ad’s, verspreid over twee cohorten: de studiejaren 2010/2011 en 2011/2012. Onder een aanvraag voor een pilot moet een samenwerking liggen tussen een hogeschool en een BVE-instelling. Uitdrukkelijk wordt vermeld dat een franchisemodel’, waarbij de BVE-instelling feitelijk de Ad verzorgt en de hogeschool het getuigschrift alleen maar ‘afstempelt’, niet wordt beoogd.

Naar verwachting volgt later dit kalenderjaar een kader waarbinnen de aanvragen voor de pilots kunnen worden ingediend. Zodra dit kader wordt gepubliceerd informeren wij u nader. Mocht u naar aanleiding van deze bijdrage reeds vragen hebben dan kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen.

Update 30 oktober 2009: Op 29 oktober is de beleidsreactie besproken in de Vaste Commissie Onderwijs van de TweedeKamer. Uit de bespreking lijkt te kunnen worden opgemaakt dat er politiek draagvlak is voor een uitbreiding van de pilotronden. Leido heeft het e.e.a. in een handig overzicht samengevat.