Door Bas Reijken

Waar Wacquant in 1995 stelde dat een vechtsport als boksen vooral bij de lagere sociale klasse behoorde, zie je dat onderscheid steeds meer vervagen. Hierbij is sprake van een nivellerend effect. Dit zijn trends in de samenleving die mij als organisatieadviseur boeien. 

Verenigingsdrift

De samenleving is een speelveld waarbij we ons aan verschillende regels moeten houden en waar we onder toezicht van een scheidsrechter met elkaar omgaan. Als samenleving zijn we in staat om, ondanks alle problemen die er spelen, min of meer geordend samen te leven. Dit komt deels doordat we ons graag verenigen. We willen ergens bij horen. Daarom worden we lid van een sportvereniging, kerkgenootschap, een bedrijf, een vriendengroep, et cetera. Alle zijn het groepen met verschillende onderlinge afspraken waar wij ons vervolgens aan houden. Met de opkomst van internet is het ‘lid worden’ en ’erbij willen horen’ mijns inziens alleen maar groter geworden, omdat het makkelijker is om met elkaar in contact te komen en te blijven. 

Deze verenigingsdrift zie je ook bij beroepsgroepen. Er zijn vele verschillende beroepsverenigingen in Nederland actief, ook voor beroepsgroepen waarvan je het bestaan niet eens wist. Naast ons privéleven willen we ons graag ook verenigingen op het gebied van werk. We zoeken naar een bepaald verwantschap en zijn bereid ons daarbij aan te sluiten. Beroepsverenigingen behartigen de belangen van de aangesloten leden, maar geven vooral bekrachtiging richting de leden van de vereniging. Het is daarom in het belang van de beroepsvereniging om de kwaliteit van de leden te borgen. Hoe hoger de kwaliteit is van de leden, des te groter het civiel effect is voor de vereniging als geheel. 

Professionalisering van beroepsgroepen

Met enige regelmaat krijgen wij vragen van beroepsverenigingen. Hoe kun je als beroepsvereniging zorgen voor een professionalisering van de beroepsgroep? Dat vraagt om balanceren tussen enerzijds het geven van een impuls om te ontwikkelen, maar anderzijds wil je mensen niet afschrikken. Elke vorm van toetsing heeft een discriminerend effect. Er vallen altijd mensen af, anders is er per definitie geen noodzaak voor toetsing. 

Elke vorm van toetsing heeft een discriminerend effect

Veel beroepsverenigingen zijn zoekende naar methoden om deze kwaliteit te kunnen borgen. Als Hobéon ondersteunen wij verenigingen daarbij. Dit doen wij op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door het meedenken over een (te vormen) kwaliteitscultuur, het beoordelen van door de vereniging erkende opleidingen, het ontwikkelen en uitvoeren van persoonsregistratie of -certificering of door interventies toe te passen om de boel weer glad te strijken. Bij het gladstrijken kan het gaan om weer te zoeken naar een gemeenschappelijk belang, de juiste mensen on speaking terms weer aan tafel te krijgen of het verbeteren van de positie van een complete beroepsgroep. Wij leveren dan ook advies of certificeringsdiensten die vaak zijn gebaseerd op het Hobéon Keurmerk voor Kwaliteit of beheren de persoonscertificeringsschema’s.

De regels verschillen per speelveld in de maatschappij. Op het voetbalveld is het not done om de bal met de handen aan te raken, terwijl dit bij handbal juist weer de bedoeling is. Deze regels verschillen ook per beroepsgroep. Omdat de regels verschillen per beroepsgroep is dit eigenlijk altijd maatwerk en kunnen wij lastig een one-size-fits-all benadering voorleggen. Wij kijken zowel naar de actualiteit en hebben oog voor de toekomstbestendigheid en de ontwikkelingen die nog gaan komen. 

Ook bij beroepsverenigingen verkleinen de verschillen. Nu zijn voor veel diverse beroepsgroepen verenigingen te vinden bij beroepen gericht op verschillende opleidingsniveaus. Ook hier is dat zelfde nivellerende effect zichtbaar. Iedere beroepsgroep doet er toe en dat kunnen wij alleen maar onderschrijven. Als samenleving en als professional zijn wij allemaal zoekende naar die erkenning van ons beroep.

Bas Reijken, adviseur bij Hobéon en zelf ook lid van een beroepsvereniging: de Orde van organisatiekundigen en -adviseurs (Ooa).