Grote betrokkenheid

Met het werkplekleren zijn sinds de vorige ronde accreditatieaudits flinke slagen gemaakt: steeds meer scholen voor primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs voelen zich betrokken bij en verantwoordelijk voor het opleiden van leraren. Dit is ook wat de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap belangrijk acht, zo blijkt uit de Lerarenagenda 2013-2020 en uit de opgestelde focuspunten waarover de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) de minister na de audits moet rapporteren. Naast ‘traditionele’ stagescholen zijn er inmiddels ook opleidingsscholen en academische opleidingsscholen, al dan niet gesubsidieerd. Zo’n opleidingsschool bestaat uit een of meerder lerarenopleidingen en veelal een groot aantal scholen voor hetzij primair hetzij voortgezet en soms ook middelbaar beroepsonderwijs.

Toename aantal aangesloten scholen

55 opleidingsscholen zonder of met academische kop hebben in de afgelopen jaren op basis van toetsing door de NVAO in 2009 respectievelijk in 2011 subsidie ontvangen voor het ontwikkelen en implementeren van Samen opleiden van leraren in de opleidingsschool.
Het aantal aangesloten scholen is sinds die toetsing nog gegroeid daar lerarenopleidingen stapsgewijs nieuwe scholen hebben laten aanhaken bij hun gesubsidieerde opleidingsschool en met niet gesubsidieerde opleidingsscholen op dezelfde wijze werken als met gesubsidieerde. Wat betreft het laatste: er bestaan inmiddels veel meer dan 55 samenwerkingsverbanden rondom de lerarenopleidingen, want ook lerarenopleidingen die geen subsidie ontvingen, hebben met stagescholen afspraken gemaakt over het samen opleiden en hebben (vormen van) een opleidingsschool geïmplementeerd.

Werkt het?

In termen van onderwijsketen is opleidingsschool en academische opleidingsschool een ingewikkeld construct met veel  schakels van verschillende kwaliteit. Maar nu: Leidt Opleiden in de school nu daadwerkelijk tot betere leraren en betere scholen? Volgens het eindrapport van de Inspectie van het Onderwijs Monitor Krachtig Meesterschap (februari 2013) is de afstand tussen school en opleiding kleiner geworden. Begeleiders zijn geschoold en de opleidingsroute is aantrekkelijker geworden voor studenten; een groot pluspunt volgens alle betrokkenen. Daarnaast is er een positieve uitstraling merkbaar op de inrichting van niet gesubsidieerde samenwerkingsverbanden.
Maar uit het eindrapport blijkt dat er nog wel aandachtspunten liggen op het vlak van begeleiden en beoordelen, kwaliteitszorg en inbedding onderzoek.

Spiegel

Naast het opleiden van nieuwe leraren kan de opleidingsschool ook op andere terreinen van meerwaarde zijn. Zo biedt de begeleidingsstructuur die er binnen de scholen is opgezet, eveneens kansen de inductieperiode van de nieuwe leraar beter in te richten. Ook kan het samen opleiden de school helpen met een kritische blik op de eigen schoolontwikkeling en het eigen handelen. Daarnaast kan de nauwe samenwerking tussen de lerarenopleidingen en de scholen zorgen voor inbedding van onderwijsonderzoek en onderwijsinnovatie. De opleidingsscholen met een academische kop zijn daar als eerste expliciet mee aan de slag gegaan, maar inmiddels wordt het ook op andere, ‘gewone’ opleidingsscholen en stagescholen steeds vaker gebruikelijk dat het team samen met de studenten en/of docenten van de lerarenopleidingen werkt aan onderwijsonderzoek en –innovatie.
Op zich is die tweedeling in gesubsidieerd en niet gesubsidieerd en opleidingsschool en academische opleidingsschool een schitterend voorbeeld van hoe regelgeving haar eigen werkelijkheid schept. Maar dit terzijde.
Gelukkig konden partnerschappen (gesubsidieerd en niet gesubsidieerd) voor de periode 2013-2016 bij het ministerie van OC&W extra subsidie aanvragen voor thema’s als; omgaan met verschillen, opbrengst gericht werken, begeleiden van beginnende leerkrachten en ouderbetrokkenheid. Een flink aantal samenwerkingsverbanden ontving deze subsidie en is gestart met de realisatie van het ingediende plan van aanpak.

Wat gaat er nu de komende periode gebeuren op het gebied van het samen opleiden?

Naast de accreditatieaudits bij de lerarenopleidingen zelf, zullen alleen bij de gesubsidieerde opleidingsscholen in 2014 en 2015 visitaties worden uitgevoerd, waarbij aan de hand van een viertal standaarden de stand van zaken met betrekking tot de kwaliteit van het samen opleiden in beeld wordt gebracht. De uitkomsten daarvan gaan als advies van de NVAO naar OC&W ter bestendiging van de subsidieregeling.

In het verlengde van de accreditatieaudits van de lerarenopleidingen, is Hobéon door opleidingsscholen/lerarenopleidingen gevraagd deze visitaties uit te voeren.

Ondersteuning en monitoring

Hobéon kan op basis van zijn expertise ook andere, niet gesubsidieerde opleidingsscholen en samenwerkingsverbanden ondersteunen. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een kleine of grotere audit, waarbij Hobéon als externe de kwaliteit van de werkwijze toetst. Op deze manier kunnen ook de niet gesubsidieerde opleidingsscholen aan de buitenwereld laten zien waarin zij goed zijn en waarop zij trots zijn. Daarnaast kunnen de gesubsidieerde opleidingsscholen en de samenwerkingsverbanden die thema-subsidies ontvingen voor de periode  2013-2016 Hobéon vragen de voortgang van het samen opleiden ook na de audits in 2014 en 2015 te blijven monitoren en/of de voortgang van het (samen)werken aan het thema -waarvoor subsidie is verkregen- tussentijds te toetsen.
Daarnaast heeft Hobéon expertise op het terrein van het trainen en certificeren van personen, zoals assessoren, interne auditoren. Ook met die dienst kan Hobéon opleidingsscholen ondersteunen.

Wij leveren de komende jaren graag een bijdrage aan het realiseren van het doel ‘betere leraren en betere scholen’.

Meer informatie?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rianne Versluis of met Ruud van der Herberg, respectievelijk senior advsieur en partner. Bel met 070 3066800 of mail naar r.versluis@hobeon.nl of r.vanderherberg@hobeon.nl